De afsluitingsmaatregelen in Nederland zijn grotendeels versoepeld. Vakantiegevoel alom.
Op de eerste dag van de eerste versoepeling besloten we meteen toe te geven aan de nieuwe vrijheden. Een bezoek aan het depot van Museum Boijmans – van Beuningen. Plaatselijk bekend als De Bloempot, door een lezer van De Havenloods is voorgesteld om er De BlikVanger van te maken. Een fraaie combi van taalkunde en visuele expressie zou De Pot zijn, maar daar kleven in dit politiek correcte tijdperk niet-gewaardeerde associaties aan.
Toen het in aanbouw was, leek het een architectonische misser te worden. Een lompe, dominante vorm die detoneerde in een rechtlijnige omgeving. Maar sinds de spiegelende wand compleet is, heeft het een verrassende schoonheid verworven. Zodra je het in zicht krijgt – het ligt in een voetgangersgebied, probeer je jezelf en je gezelschap te ontwaren en beland je in een soort rondleiding van de omgeving. Kennis van het Rotterdamse geeft de spiegelbeelden letterlijk meer reliëf.
De prille boompjes op het dak steken uit als het kapsel op het hoofd van Sesam-personage Bert.
Het interieur is nauwelijks aangekleed. Rauw beton alom, de vide die van de begane grond doorloopt tot het dak is in compartimenten verdeeld door een stalen constructie met veel glaspartijen. Het metaal is wit gemoffeld, behalve in de liften en hun schachten, waar het als RVS is uitgevoerd. Rond de vide zijn gaanderijen waar kleine selecties uit het depot worden getoond. In de oudbouw van het Museum trok een man de aandacht die zijn hoofd omhoog stak door een hoekig gat in de vloer. Hier in het depot zien we dat hij vervaarlijk balanceert op een samengeraapt bouwsel van archiefkast, blokken gasbeton, een stuk pallet, wanordelijk gedrapeerde boeken, dit alles bekroond door een gammel krukje. Het werk lijkt speciaal voor deze omgeving gemaakt, pas hier komt het echt tot zijn recht en blijkt het meer te zijn dan een hilarisch grapje.
Middenin de vide loopt een elegant uitgevoerd trappenstelsel dat de bezoeker als een slakkenhuis door het gebouw leidt. Je kunt onderaan beginnen en omhoog lopen, maar je kunt ook de lift nemen naar de zesde verdieping en je comfortabel laten zakken. Aan de wanden en in de etalagekasten staan objecten uit de collectie. Daar is heel veel zorg en aandacht aan besteed. Een paneel met louter portretten van zo’n 35 x 35 cm, bijvoorbeeld. We herkennen Charley Toorop, Dik Ket, Karel Willink, Roeland Fernhout vrij makkelijk. Couzijn van Leeuwen, Jean Augustin Daiwaille zoeken we op. Hier hebben overduidelijk de formaten de bindende factor gevormd. Verderop een podium waarop een soort jukebox met neonlampen zich uitslooft naast donkere beeldjes uit voormalige koloniën. Het combineert wonderwel, ook al blijven de selectiecriteria voor uw rapporteur een mysterie. Maar juist dat is een heel sterk punt. Het eclectische geeft ontspanning en brengt associaties op gang. De sacrale sfeer die in veel musea de stemming kan dempen, ontbreekt hier volkomen. Ook de suppoosten staan niet stijf in de houding, maar lopen relaxt rond.
De combinatie van lift, trappen en etalagekasten wordt The Maze genoemd, een ontwerp van Marieke van Diemen. Rondom de gaanderijen zijn de eigenlijke depotruimtes te vinden. Elke ruimte heeft eigen klimatologische omstandigheden en verlichtingsregime. De werken zijn niet ondergebracht naar chronologie, kunsthistorie of artistieke overwegingen, maar puur op grond van hun fysische behoeften. Tegen betaling kunt u zich door zo’n zaal laten rondleiden en verrassende combinaties voorgeschoteld krijgen. Ook hier zijn de constructies (schuifpanelen, stellingen, e.d.) een lust voor het oog; combinaties van ver doordachte functionaliteit met robuuste schoonheid. De omvang is onvoorstelbaar: het depot bevat totaal meer dan 150.000 werken, waaronder 69.700 prenten, 3.900 ruimtelijke werken, 7.000 glazen objecten, 1.400 oude kunst, 12.500 moderne kunst, and counting.
Het restaurant staat als een penthouse op het dak. U kunt een dekentje omslaan om buiten rond te lopen en de plekken die u eerder vanaf straatniveau in de spiegels heeft gezien, nu rechtstreeks te bekijken.
Meer informatie op de webstek: https://www.boijmans.nl/depot
▒ ∞ ▒ ÷ ▒ ∞ ▒ ÷ ▒ ∞ ▒ ÷ ▒ ∞ ▒
Kent u het project pakjekunst?
Ro-Nalt Schrauwen, beeldend kunstenaar in Tilburg, heeft een flink aantal sigarettenautomaten opgekocht en omgevormd tot kunstautomaten. Voor € 4 trekt u een pakje kunst. Het ziet er neutraal uit, zonder afschrikwekkende foto’s of schokkende waarschuwingen. Binnenin treft u een werk op passend formaat van een plaatselijke kunstenaar.
Voor een automaat in uw omgeving, kijk op de webstek: pakjekunst.com
AANVULLING 20 februari
Pakje Kunst blijkt in een traditie te staan die voor zover bekend dateert uit de jaren ’70. Hugo Kaagman en Christian Canstatt (pseudoniem van Christian Maat) plaatsten in november 1978 een art-o-maat op het Amsterdamse Spui. Op https://www.pakjekunst.com/geschiedenis kunt u zien welke initiatieven er in Nederland en daarbuiten volgden.