In oktober zijn de stad Den Haag en de snelwegen eromheen twee maal geannexeerd geweest door Nederlandse boeren. Land-, tuinbouwers en veetelers zijn massaal en met groot materieel in actie gekomen om aandacht te vragen voor hun penibele positie.
Wie het nieuws volgt, beseft al jaren dat hun toestand niet houdbaar is. De publieke welwillendheid ten opzichte van de overlast verbaast dan ook niet.
De prijzen die grootschalige inkooporganisaties als Campina, Glencore, Codrico, Meneba en de supermarkten afdwingen liggen op een niveau waartegen een horige al lang in opstand zou zijn gekomen.
In vroeger tijden hielden akkerbouwers een klein deel van hun oogst achter om het zaad daarvan te gebruiken voor het volgende seizoen. Een moderne boer betrekt zijn zaaigoed van bedrijven als Monsanto, dat het heeft gemodificeerd tot muilezelstatus: het zaad is levensvatbaar maar kan zich niet voortplanten. De agrariër dient dus elk seizoen opnieuw zaaigoed af te nemen. En net als in de zorg en onderwijs is er een wolk van leveranciers die forse marges schrijft terwijl de sector zelf zieltoogt. Denk aan tractoren, bevloeiings- en spuitapparatuur, oogstmachines, materiaal en software voor klimaatbeheersing, gewasbeschermers (lees: gifstoffen), luchtwassers en wat dies meer zij.
De druppel die de emmer doet overlopen is kennelijk het stikstofprobleem. Maar het opnieuw sjoemelen met stikstofmaatregels is duidelijk niet een oplossing waarmee de boeren op termijn geholpen zijn. Het verzet hiertegen is een klassiek geval van een achterhoedegevecht:
men probeert een ontwikkeling te bestrijden die niet te keren valt. Onverwachte steun voor deze stelling leveren de politieke partijen die trappelend hun steun voor de boerenacties hebben uitgesproken. PVV en FvD vormen het reactionairste deel van ons politieke spectrum.
In NRC wees mevrouw Koen, hoogleraar aan de TIAS School van Tilburg, op de gigantische maatschappelijke kosten van intensieve landbouw. In de drie veeprovincies zijn de luchtkwaliteit en daarmee samenhangende gezondheidsproblemen bij mensen ernstiger dan in andere delen van het land, gecorrigeerd voor verkeer en roken. De teller van de Q-koortsepidemie – wereldwijd de grootste ooit – is de € 500 mln gepasseerd en loopt nog steeds. Grootschalige, nodeloze toediening van antibiotica aan vee veroorzaakt resistentie bij bacteriën die schadelijk zijn voor de mens, de bodem van het arsenaal aan antibiotica lijkt – nog geen eeuw na de introductie ervan – bereikt. Grond- en oppervlaktewater raken voor decennia verontreinigd door nitraat en bestrijdingsgiffen.
[https://www.nrc.nl/nieuws/2019/10/16/wat-intensieve-landbouw-ons-echt-kost-a3977016]
Leerzaam was het bezoekje dat een aantal boeren bracht aan het RIVM. Het instituut dat internationaal in hoog aanzien staat en dat al decennia gezaghebbende gegevens levert, blijkt plotseling een onbetrouwbare broddelaar geworden. Als de feiten je niet zinnen, stel je de wetenschap ter discussie.
Een onbedoeld neveneffect van de acties is het inkijkje in bestuurlijk Nederland. In Leeuwarden verslikte een gedeputeerde zich bijna in zijn haast om zijn provincie terug te trekken uit de beleidsafspraak tussen de provincies en de minister. Drente, Overijssel en Gelderland leken weinig nodig te hebben om dit voorbeeld van slappe knieën te volgen. De CdK van Groningen hield samen met zijn gedeputeerden braef stand: ‘Het is een groot misverstand dat je door geweld of dreigen met geweld makkelijker je zin kunt krijgen … Zo hoort het niet te gaan in een democratie. Zo hoort het niet te gaan in een rechtsstaat.’
https://nos.nl/artikel/2306147-monumentale-deur-uit-provinciehuis-breken-is-een-grens-overschrijden.html
De Staten trotseerden zelfs het forceren van hun poorten.
De waarnemend burgemeester van Den Haag hield vast aan het verbod op demonstreren op het Binnenhof. Deze mannen van stavast verdienden steun en loftuitingen van regering en volksvertegenwoordiging voor hun onversaagde verdedigen van de democratie. Stilzwijgen was hun deel. Een premier wiens knuistjes bij andere gelegenheden jeuken om onverlaten persoonlijk in elkaar te slaan, hield de kaken op elkaar. Kennelijk hebben geweld en dreigen met geweld wel degelijk effect op een aantal hoogwaardigheidsbekleders.
Maar de boeren zouden er beter aan doen hun belangenbehartigers (LTO) op het goede spoor te zetten en zelf het voorbeeld te geven door bijv. de distributiecentra van Albert Heijn en Jumbo met een tractoroptocht te vereren.
In een eerdere versie heb ik ten onrechte RIVM en KNMI over één kam geschoren.